Początki badań naukowych nad zjawiskiem nerwicy sięgają przełomu XIX i XX wieku. Wielkie zasługi na tym polu posiada grupa rosyjskich badaczy pod kierunkiem Iwana Pawłowa. Dla ilustracji mechanizmu po- wstawania niektórych nerwic wydaje się celowe przytoczenie opisu pewnego „przypadku” z doświadczeń Pawłowa.
Jak wiadomo powszechnie, Pawłów prowadził badania nad odruchami warunkowymi u zwierząt, ucząc je określonych reakcji. Doświadczalny pies uczył się rozróżniać odmienne bodźce wzrokowe – jednym towarzyszyło pojawienie się „nagrody” w postaci pokarmu, innym towarzyszył bodziec nieprzyjemny (np. drażnienie prądem elektrycznym) lub po prostu brak nagrody. Kiedy pies nauczył się rozróżniać bodźce i reagował wybiórczo, zgodnie z sensem doświadczenia, celowo doświadczenie utrudniano. Stosowano bodźce coraz mniej zróżnicowane, tak że orientacja stawała się coraz trudniejsza. Pewnego dnia pies, dotąd zdyscyplinowany, ułożony, nauczony właściwych reakcji, zachowywał się w sposób dziwny, nie nadawał się już do badań. Na wszystkie bodźce reagował bez sensu, stawał się agresywny lub odmawiał przyjmowania pokarmu i stawał się apatyczny. Pawłów stwierdził, że jest to po prostu nerwica powstająca u psa poddanego dotkliwym ćwiczeniom, którym nie był w stanie sprostać, a ich trudność przekraczała próg wytrzymałości.
Analogiczny mechanizm powstawania nerwic nie jest jedynym wzorem. Badacze amerykańscy zwracali uwagę na rolę innych czynników w powstawaniu nerwic. Wielki wkład wniósł też Zygmunt Freud, który tłumaczył powstawanie nerwic niemożliwością zaspokojenia popędu płciowego lub konfliktem między popędem a wyznawanymi normami obyczajowymi. Można stwierdzić z pewnością, że mechanizm powstawania nerwic jest złożony, a stan wiedzy w zakresie przyczyn etiologii i pato- mechaniznau nerwic niedoskonały. Brak jest jednolitej klasyfikacji nerwic, gdyż ilu autorów, tyle różnych prób podziału i nazw dotyczących tego zagadnienia.
Leave a reply